Lịch sử kinh tế là một môn khoa học xã hội, nghiên cứu sự phát triển
kinh tế của một nước hoặc một nhóm nước qua các thời kỳ lịch sử hay trong một
giai đoạn lịch sử cụ thể.
Sự ra đời của khoa học lịch sử kinh tế gắn liền với sự ra đời của chù
nghĩa tư bản ở Tây Âu. Trong thời gian này ở một số nước như Đức, Anh, Pháp, Hà
Lan…
Đã xuất hiện những công trình nghiên cứu đầu tiên trên giác độ lịch sử
kinh tế. Đó là những công trình luận bàn về các sự kiện, các hiện tượng và các
quá trình kinh tế ở một quốc gia, một vùng, một địa phương ở trong một thòi kỳ
hay một giai đoạn lịch sử cụ thể. Thực tế, sự xuất hiện những yếu tố mới trong
nền sản xuất xã hội như các loại cồng cụ lao động mới, các hình thức tổ chức sản
xuất mới, các quan hệ kinh tế – xã hội mới ở một số nước châu Âu đã góp phần
thúc đẩy sự phát triển mạnh mẽ của sức sản xuất xã hội, tạo ra những bước phát
triển vượt bậc của nền kinh tế so với các thời kỳ trước đó. Điều đó cũng đã
kích thích sự nghiên cứu, tìm hiểu của các nhà sử học, các nhà kinh tế. Ngoài
việc tái hiện lại những chuyển biến của nền kinh tế, của các ngành, các lĩnh
vực kinh tế cụ thể, các học giả còn đi vào luận giải nguyên nhân, nguồn gốc của
những hiện tượng, những sự kiện kinh tế, luận bàn về những nhân tố tác động đến
sự phát triển của nền kinh tế như sự phát triển của kỹ thuật, sự ra đời các
loại máy móc, công cụ lao động, cách thức tổ chức sản xuất mới gắn với sự phát
triển của phân công lao động… Tuy nhiên, do sự chi phối bởi quan điểm tư sản
nên những công trình này đã mất đi phần nào tính khách quan của lịch sử, lược
bỏ tính chất xã hội trong sự phát triển kinh tế nhằm chứng minh cho tính ưu
việt và tính vĩnh hằng của nền kinh tế tư bản chủ nghĩa.
Chủ nghĩa Mác ra đời tạo nên một bước ngoặt cho sự phát triển của khoa
học xã hội, trong đó có lịch sử kinh tế. Từ giữa thế kỷ XIX, lịch sửkinh tế đã
tách khỏi các khoa học lịch sử để trở thành một ngành khoa học độc lập như các
ngành khoa học kinh tế khác. Chính C. Mác và Ph. Ăngghen đâ đặt cơ sở lý luận
và phương pháp luận cho khoa học lịch sử kinh tế và đặt nó vào vị trí xứng
đáng. Lịch sử kinh tế ngày càng có ý nghĩa to lớn giúp cho việc nhận thức và
luận giải đúng đắn về tiến trinh phát triển kinh tế của các nước và khả năng
rút ra các quy luật vận động trong phát triển kinh tế. Điều đó đã làm phong phú
thêm lý luận và thực tiễn trong phát triển kinh tế.
Từ khóa tìm kiếm nhiều: khái niệm về kinh tế thị trường,
cach
mang cong nghiep
